Deze week verscheen met editie 20 het nieuwste nummer van Fons. Voor dit bijzondere nummer kozen we een thema dat ons na aan het hart ligt: fris nieuwkomersonderwijs. Het onderwijs aan nieuwkomers lijkt zich immers nog te vaak in een achterhoekje van het onderwijslandschap te bevinden (vaak is dat zelfs letterlijk zo op de schoolcampus), terwijl het dé plek bij uitstek is waar sterke taaldidactiek, onderwijsvernieuwing en krachtige teamwerking samenkomen. Fons 20 is daar hét toonbeeld van, want na een kleine oproep via onze socialemediakanalen kwam er zoveel moois binnen in onze mailbox dat we niet eens alle bijdragen konden opnemen. Je kan dus 48 pagina’s vol inspirerende tips en ideeën verwachten: van een goedgevulde OKAN-boekenkast tot tips voor spontane taalstimulering, van een boeiend gesprek over OKAN en vervolgonderwijs tot samenwerken met ouders, van inzetten op erfgoedverhalen in de OKAN- en Ligo-klas tot werken met woordplaten om woordenschat te verwerven… je krijgt een goed zicht op het nieuwkomersonderwijs zoals het anno 2023 is.

En uiteraard is er opnieuw ook veel ander moois te ontdekken: nu de Voorleesweek officieel is begonnen, krijg je van Iedereen Leest gewoontegetrouw weer tal van boekentips, je komt te weten wat Remco Evenepoel met effectief leesonderwijs te maken heeft, je ontdekt hoe je van het VTM-programma Bestemming X een mooie les(senreeks) Nederlands maakt en hoe het Woordenboek van de Nederlandse Taal een welkome aanvulling is in je taalles. Meer dan ooit kruidt Fons dus je lessen Nederlands. Smakelijk!

Ontdek Fons 20 hier.

Terwijl er de laatste weken opnieuw veel aandacht ging naar (begrijpend) lezen en leesvaardigheid, in de nasleep van de PIRLS-resultaten, zetten wij in het gloednieuwe nummer van Fons de spots op een vaardigheid die daar sterk mee verbonden is: schrijfvaardigheid. Ook daar was immers de laatste maanden veel om te doen, vooral door de opkomst van artificiële intelligentie (AI) en met name de chatbot ChatGPT.

In de krant werd ChatGPT vooral weggezet als een bedreiging voor het schrijfonderwijs zoals we het nu kennen, maar met Fons willen we vooral focussen op de kansen en mogelijkheden die AI biedt op school en in de klas. Maar wat kun je nu allemaal met ChatGPT? Daar lees je alles over in de bijdragen van Kathleen Leemans en Kaat Rykaert, die enerzijds de troeven van ChatGPT in de verf zetten om aan taalcompetentie te werken, en anderzijds met een mooi uitgewerkt pratijkvoorbeeld laten zien hoe je de chatbot kunt inzetten bij het uitwerken van de geïntegreerde proef (gip). Mogelijkheden troef dus! Verderop in het nummer lees je ook nog meer over het pizzaboekverslag en andere creatieve schrijfopdrachten die leerkracht Katrien Verstappen heeft uitgeprobeerd, en neemt Kaat De Strooper je mee in hoe haar leerlingen in creatieve dialoog gingen met een kortverhaal.

Fien De Smedt (Universiteit Gent) geeft in haar artikel dan weer tien praktische tips om je schrijfinstructie te versterken, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Denk aan brainstormactiviteiten vóór het schrijven, duidelijke doelen formuleren en inzetten op sterke feedback én strategieën. Samen met haar collega’s Yana Landrieu, Hilde Van Keer en Bram De Wever schreef ze bovendien nog een bijdrage over argumentatief schrijven, met aandacht voor samenwerkend schrijven en expliciete schrijfinstructie.

Zoals steeds vind je in Fons echter ook tal van bijdragen die breder gaan dan het centrale thema:

• Auteursresidenties op school: twee schrijvers vertellen vol vuur over de kracht van verhalen, en hoe ze leerlingen uit het technisch en beroepsonderwijs mee op sleeptouw hebben genomen.
• De winnaars van de Leesjury 2023: welke boeken waren de winnaars van deze leesclub voor kinderen en jongeren tussen 4 en 18 jaar? Iedereen Leest vertelt het je graag in ons nieuwe nummer.
• Voorlezen werkt altijd: in twee boeiende bijdragen vertellen Sarah Wielandts en Martijn Dentant over waarom voorlezen zo ongelofelijk belangrijk is – niet alleen voor jonge kinderen, maar ook voor jongeren in het secundair onderwijs!
• De kracht van groepswerk: wat maakt dat groepswerk écht werkt? Hoe maak je er een krachtige tool van om tot echt leren te komen? Daarover vertelt Gino Bombeke je graag in z’n bijdrage.

We wensen je veel leesplezier, en zien je graag na een welverdiende zomer terug in het najaar! Fons 20 verschijnt in november, en zet sterk nieuwkomersonderwijs centraal. Zin om een bijdrage te leveren? Mail ons dan zeker op redactie@tijdschriftfons.be!

Altijd leuk om in de bus te krijgen, zo net voor een welverdiende zomervakantie: de nieuwe Fons! Het thema van Fons 17 is ‘Meer dan lezen!’, en daar hebben we niet toevallig voor gekozen. Als het over taalonderwijs gaat, heeft iedereen tegenwoordig de mond vol van lezen en leesonderwijs. Zonder meer terecht, en dat vertaalt zich ook in de ruime aandacht die we in elk Fons-nummer geven aan leesonderwijs. Ook nu weer, met onder meer artikelen over een reeks leuke uitdagingen om je leerlingen aan het lezen te krijgen, begeleid vrij lezen in het secundair onderwijs, de Leesjury en didactische werkvormen om het lees- en schrijfplezier te verhogen.

Maar in dit nummer willen we vooral de spots eens richten op al die andere mooie facetten van het schoolvak Nederlands – want ons vak is meer dan lezen alleen. Daarom in Fons 17 ook boeiende en hopelijk inspirerende bijdragen over taalondersteuning, theater, journalistiek schrijven en multicultureel onderwijs via literatuur. En helemaal aan het begin een stevig interview met twee TaCo’s – voor je begint te watertanden: dat staat voor taalbeleidscoördinatoren. Smakelijk, een fijne zomer toegewenst, en graag tot dit najaar voor een nieuwe Fons! Op de voorlaatste pagina verklappen we je trouwens al het thema van dat nummer… wie weet krijg je daarmee meteen zin om deze zomer al in je pen te kruipen.

Nog even doorbijten, en dan staat er een welverdiende week vakantie voor de deur, vol wilde of minder wilde plannen. Of je je nu in je skibroek hijst, vooral lang wil uitslapen of toch al wat lessen begint voor te bereiden voor de weken nadien: we hopen dat je er met volle teugen van geniet. Mocht je daarbij nog wat extra leesvoer kunnen gebruiken, dan zijn we er voor je: het nieuwe nummer van Fons valt ergens in de loop van deze week bij jou in de bus!

In het vorige nummer stonden we uitgebreid stil bij schrijven en lezen, in Fons 16 gaat de aandacht volop naar luisteren en spreken. Van werken met podcasts over leren presenteren tot het opzetten van een heus hoorspel: in het nieuwe Fons-nummer krijg je weer allerlei ideeën om ook bij jou op school en in de klas volop aan het experimenteren te gaan. Wil je graag delen hoe jij aan de slag gaat met spreek- of luistervaardigheid? Laat het ons dan zeker weten, bijvoorbeeld via onze rubriek De mailbox van Fons, waarin we dit keer enkele geëngageerde leerkrachten aan het woord horen over wat zij allemaal doen rond lezen.

Daarnaast vind je in het 16de nummer ook nog veel meer, zoals steeds: we hebben het over de Jeugdboekenmaand die volgende week start, over feedback geven via Google Classroom, over hoe jeugdliteratuur je kan helpen om volop op identiteit en diversiteit in te zetten,… voor elk wat wils! Ontdek snel het nieuwe nummer, op onze website of bij jou in de brievenbus of op school. Nog geen abonnee? Abonneer je dan gratis via http://www.fons.diekeure.be. Is Fons tegen eind deze week nog niet bij je in de bus gevallen? Contacteer dan de uitgeverij via fons@diekeure.be, met je naam en adres. Dan bekijken de collega’s van Die Keure samen met jou wat er daar mogelijk fout is gelopen. Veel leesplezier!

Eerder deze maand viel het nieuwste nummer van Fons in je brievenbus: Fons 14! Een bijzonder nummer, want het is de eerste keer dat er in één schooljaar tijd maar liefst vier nummers verschijnen. Dat had alles te maken met de coronacrisis, die ons vorig jaar noodgedwongen een nummer deed schrappen. Met dit extra nummer halen we die achterstand in, en het kreeg daarom als centrale thema Extra veel Fons mee. Zo zetten we je op weg voor een zomer vol inspirerende leesvoer, leuke lestips en boeiende bijdragen.

In Fons 14 is er bijvoorbeeld opnieuw veel aandacht voor leesvaardigheid en leesbevordering, met een bezoek aan twee basisscholen die effectief leesonderwijs in de praktijk brengen, een artikel over hoe je een klas- of schoolbib kunt uitbouwen op school en 10 tips om je leerlingen aan het lezen te krijgen. Je krijgt ook een inkijkje in hoe het Leonardo College van Denderleeuw een boeiende leesvoormiddag op touw zette, en maakt kennis met Overhaald, een boeiend leesboek voor leerlingen die nog volop het Nederlands aan het verwerven zijn.

Maar zoals steeds is er uiteraard ook veel meer. Hoe stel je bijvoorbeeld goede vragen bij teksten? Hoe zet je muzische expressie in om meertaligheid tot leven te brengen? En welke rol kan Nederlandstalige muziek spelen in jouw taalles? Ook op die vragen vind je in Fons 14 een antwoord. Tot slot ontdek je in dit nieuwste nummer ook de nieuwste Vlaamse jeugddocumentaires, het vernieuwde literatuurgeschiedenis.org en de poëziewedstrijd Taaltovenaar. Veel leesvoer dus voor de zomer, maar mocht je opeens toch zonder vallen, dan vind je in onze boekenkast zoals steeds bergen leestips. We wensen je een zonnige zomer, en zien je graag dit najaar terug voor Fons 15! Kun je ons zo lang niet missen? Kom dan zeker in september even terug, want dan lanceren we onze gloednieuwe website. Als je ons volgt op Facebook, Instagram of Twitter, dan kom je het als eerste te weten zodra die nieuwe site online staat. Tot snel!

Dat weekje krokusvakantie was wel heel snel voorbij, nee? Maar voor wie moeite heeft om zich weer op gang te trekken, is er een gloednieuw nummer van Fons, opnieuw vol tips en inspiratie – zoals je dat van ons gewoon bent. In dit dertiende nummer zetten we bovendien een wel zeer actueel thema centraal: online onderwijs Nederlands. Je krijgt in ‘De 10’ een reeks tips om jouw onlinelessen vlot te laten verlopen, maar ook een inkijkje in hoe Nederlands online gegeven wordt in een nieuwkomersklas en in het hoger onderwijs.

Daarnaast ontbreken ook de andere vaste ingrediënten van Fons niet! Zo kun je aan de slag met de thrillers van Camilla Läckberg, lees je alles over Jeugdboekenmaand 2021 en zet Peter Van Damme zijn felgesmaakte reeks rond ‘Wijze lessen rond het vak Nederlands’ verder met een aflevering rond literatuuronderwijs. Ook veel aandacht voor meertaligheid in dit nieuwe nummer, met een artikel over eNSPIRED en een bijdrage over meertalig voorlezen in de kleuterklas. Wie in het kleuteronderwijs staat, zal ook zeker het artikel rond XPO 2.5 met plezier lezen: dat is een nieuwe tool van hogeschool PXL in Limburg, die je helpt om talentgericht naar kleuters te kijken.

Je merkt het: er zit opnieuw voor iedereen iets in – maar hou je zeker niet in om ook de artikels te lezen die niet specifiek voor ‘jouw’ doelgroep bestemd zijn. Het kan je net inspireren om eens iets compleet anders uit te proberen in je les! En dat mag je ons dan ook steeds laten weten, bijvoorbeeld voor in onze gloednieuwe rubriek ‘De mailbox van Fons‘. Ook die ontdek je voor het eerst in Fons 13. Veel leesplezier, op papier of online op deze website!

Misschien vond je ‘m vandaag al bij jou in de brievenbus: Fons 12, ons nieuwste nummer. Dit keer is het een extra feestelijk exemplaar, met gouden kaft, want Fons bestaat vijf jaar! Dat vieren we met een paar bijzondere artikels: het verhaal van hoe Fons is gestart, een blik op de toekomst, en een lijstje met de tien meest gelezen artikels uit onze vijfjarige geschiedenis.

Maar uiteraard is er meer, zoals je dat al sinds 2015 van ons gewoon bent: zo steken we Vanden Vos Reynaerde in een socialemediajasje, krijg je met de boekenbabbel een nieuwe boeiende werkvorm in handen om met je leerlingen over literatuur te praten, vertelt Wablieft je alles over duidelijke taal, en geeft een leerkracht inzicht in 10 leuke toemaatjes om jouw literatuurlessen nog interactiever te maken.

Daarnaast lees je ook bijdragen over nieuwkomers, mooi toetsmateriaal, leesstrategieën, de Voorleesweek en nog veel meer. Je hoort het al: genoeg om je weer even mee bezig te houden. Tot Fons 13 er is bijvoorbeeld, ergens in februari 2021. Misschien met jouw bijdrage, via redactie@tijdschriftfons.be? We kunnen alleen maar hopen van wel. Veel leesplezier!

Het was lang wachten op het nieuwe Fons-nummer, maar nu is het eindelijk zo ver: Fons 11 is er! Door de coronacrisis pas in september, maar dat zorgt er wel voor dat we je meteen aan het begin van dit nieuwe schooljaar kunnen inspireren met leuke lestips, boeiende interviews en frisse lesideeën – helemaal zoals je van ons gewoon bent.

We maakten er ook meteen het nieuwe thema van voor dit elfde nummer: Inspiratie voor je lessen Nederlands! Zo maken we onder meer werk van meer vrouw op straat, komt de leerkracht uit de kast, zetten we in op filmonderwijs en op vakoverschrijdend werken, en krijg je leuke ideeën om in te zetten op luistervaardigheid. Ook blijvende hot topics in ons taalonderwijs Nederlands krijgen opnieuw een plekje in dit nummer: van binnenklasdifferentiatie over taalscreenings tot een krachtig leesbeleid op school.

In Heverlee gaan we bovendien op verkenning in een heuse boekenschool, en de drie studenten achter NEMI zetten je op weg om met migrantenliteratuur aan de slag te gaan bij jou in de klas. Opnieuw voor elk wat wils dus, zoals je van ons intussen gewoon bent. En intussen zit Fons 12 al in de pijplijn… dat nieuwe nummer belandt binnen amper twee maanden bij jou op de mat of in de leraarskamer. Iets om naar uit te kijken!

Laat ons zeker weten wat jij van het nieuwe nummer vindt! Dat kan via Facebook, Twitter of Instagram, of ook gewoon per mail: redactie@tijdschriftfons.be. Meteen ook dé plek voor al je ideeën voor artikels, suggesties en eigen bijdragen. Laat maar komen!

Ontvang je Fons nog niet en wil je daar graag verandering in brengen? Abonneer je dan via fons.diekeure.be. Wie Fons graag digitaal wil lezen, vindt het nieuwste nummer hier terug.

Hoera, hoera: het 10de nummer van Fons is er! Een nummer met een gouden randje, maar vooral een nummer met weer een heleboel boeiende en inspirerende bijdragen – of dat hopen we toch. We zetten de spots op begrijpend lezen, met artikels vol praktische tips en tricks voor zowel het basis- als het secundair onderwijs. Daarnaast hebben we ook ruime aandacht voor de Jeugdboekenmaand, die net van start is gegaan en dit jaar kunst heeft als centrale thema.

Maar zoals steeds is er veel meer. Ken je bijvoorbeeld FlipGrid al? Met die app, waarbij leerlingen filmpjes kunnen maken en uploaden, kun je bijvoorbeeld perfect aan de slag rond spreekvaardigheid. Hoe precies? Dat testte Fons voor je uit. We gingen ook op verkenning in De vliegtuigklas, het boek van Carolien Frijns rond sterk(er) taalonderwijs op school, en selecteerden onze favoriete passages. Op zoek naar meer boekentips? Dan vind je in onze nieuwe rubriek De boekenplank inspirerende ideeën. Genoeg om je weer een tijdje zoet te houden… en goed nieuws: Fons 11 komt er dit schooljaar ook nog aan. Veel leesplezier!

Ontvang je Fons nog niet en wil je daar graag verandering in brengen? Abonneer je dan via fons.diekeure.be. Wie Fons graag digitaal wil lezen, vindt het nieuwste nummer hier terug.

Als je al geabonneerd bent op Fons*, dan viel er deze week normaal een vroeg paascadeautje bij jou in de bus: ons achtste nummer. Het thema is dit keer evaluatie: we gaan aan de slag met de rubric of one, en je krijgt tips om je verbeterwerk drastisch te verminderen. Maar er is ook veel meer, zoals je dat van Fons gewoon bent. Zo selecteerden we de 10 podcasts die je als leraar Nederlands gehoord moet hebben, hebben we boeiende en praktijkgerichte bijdragen over schrijfvaardigheid en poëzie, krijg je 10+1 tips voor een krachtig taalbeleid en starten we onze eigen boekenclub op school.

Ons covermodel in dit achtste nummer is dit keer geen leerling, maar een leraar: Stijn Devriendt, vakcoördinator Nederlands en leraar Duits in VHSI Brugge. Met hem gingen we in gesprek over het N-team, de vakgroep Nederlands op zijn school. Hoe zorg je voor zo’n geoliede vakgroep Nederlands? Devriendt geeft een aantal handige tips & tricks mee.

We wensen je heel veel leesplezier toe met dit inspirerende nieuwe Fons-nummer. Zelf ook zin om in de pen te kruipen? Wij zijn nu al volop op zoek naar bijdragen voor Fons 9! Dat nieuwe nummer valt al in september 2019 bij jou op de mat, en alle bijdragen zijn welkom tot en met 30 juni. Je vindt alle richtlijnen voor auteurs hier. Hopelijk tot binnenkort!

* Ben je nog niet geabonneerd en wil je Fons graag gratis bij jou thuis (in Vlaanderen) ontvangen? Abonneer je dan snel via deze website!