Fons 17: meer dan lezen!

Altijd leuk om in de bus te krijgen, zo net voor een welverdiende zomervakantie: de nieuwe Fons! Het thema van Fons 17 is ‘Meer dan lezen!’, en daar hebben we niet toevallig voor gekozen. Als het over taalonderwijs gaat, heeft iedereen tegenwoordig de mond vol van lezen en leesonderwijs. Zonder meer terecht, en dat vertaalt zich ook in de ruime aandacht die we in elk Fons-nummer geven aan leesonderwijs. Ook nu weer, met onder meer artikelen over een reeks leuke uitdagingen om je leerlingen aan het lezen te krijgen, begeleid vrij lezen in het secundair onderwijs, de Leesjury en didactische werkvormen om het lees- en schrijfplezier te verhogen.

Fons 17… meer dan lezen!

Maar in dit nummer willen we vooral de spots eens richten op al die andere mooie facetten van het schoolvak Nederlands – want ons vak is meer dan lezen alleen. Daarom in Fons 17 ook boeiende en hopelijk inspirerende bijdragen over taalondersteuning, theater, journalistiek schrijven en multicultureel onderwijs via literatuur. En helemaal aan het begin een stevig interview met twee TaCo’s – voor je begint te watertanden: dat staat voor taalbeleidscoördinatoren. Smakelijk, een fijne zomer toegewenst, en graag tot dit najaar voor een nieuwe Fons! Op de voorlaatste pagina verklappen we je trouwens al het thema van dat nummer… wie weet krijg je daarmee meteen zin om deze zomer al in je pen te kruipen.

Fons 16: veel luisteren, veel spreken… en veel leesvoer voor in de krokusvakantie

Nog even doorbijten, en dan staat er een welverdiende week vakantie voor de deur, vol wilde of minder wilde plannen. Of je je nu in je skibroek hijst, vooral lang wil uitslapen of toch al wat lessen begint voor te bereiden voor de weken nadien: we hopen dat je er met volle teugen van geniet. Mocht je daarbij nog wat extra leesvoer kunnen gebruiken, dan zijn we er voor je: het nieuwe nummer van Fons valt ergens in de loop van deze week bij jou in de bus!

In het vorige nummer stonden we uitgebreid stil bij schrijven en lezen, in Fons 16 gaat de aandacht volop naar luisteren en spreken. Van werken met podcasts over leren presenteren tot het opzetten van een heus hoorspel: in het nieuwe Fons-nummer krijg je weer allerlei ideeën om ook bij jou op school en in de klas volop aan het experimenteren te gaan. Wil je graag delen hoe jij aan de slag gaat met spreek- of luistervaardigheid? Laat het ons dan zeker weten, bijvoorbeeld via onze rubriek De mailbox van Fons, waarin we dit keer enkele geëngageerde leerkrachten aan het woord horen over wat zij allemaal doen rond lezen.

Daarnaast vind je in het 16de nummer ook nog veel meer, zoals steeds: we hebben het over de Jeugdboekenmaand die volgende week start, over feedback geven via Google Classroom, over hoe jeugdliteratuur je kan helpen om volop op identiteit en diversiteit in te zetten,… voor elk wat wils! Ontdek snel het nieuwe nummer, op onze website of bij jou in de brievenbus of op school. Nog geen abonnee? Abonneer je dan gratis via http://www.fons.diekeure.be. Is Fons tegen eind deze week nog niet bij je in de bus gevallen? Contacteer dan de uitgeverij via fons@diekeure.be, met je naam en adres. Dan bekijken de collega’s van Die Keure samen met jou wat er daar mogelijk fout is gelopen. Veel leesplezier!

Fons 14: een zomer met extra veel Fons

Eerder deze maand viel het nieuwste nummer van Fons in je brievenbus: Fons 14! Een bijzonder nummer, want het is de eerste keer dat er in één schooljaar tijd maar liefst vier nummers verschijnen. Dat had alles te maken met de coronacrisis, die ons vorig jaar noodgedwongen een nummer deed schrappen. Met dit extra nummer halen we die achterstand in, en het kreeg daarom als centrale thema Extra veel Fons mee. Zo zetten we je op weg voor een zomer vol inspirerende leesvoer, leuke lestips en boeiende bijdragen.

Ontdek Fons 14 bij jou thuis, in de lerarenkamer of online op tijdschriftfons.be!

In Fons 14 is er bijvoorbeeld opnieuw veel aandacht voor leesvaardigheid en leesbevordering, met een bezoek aan twee basisscholen die effectief leesonderwijs in de praktijk brengen, een artikel over hoe je een klas- of schoolbib kunt uitbouwen op school en 10 tips om je leerlingen aan het lezen te krijgen. Je krijgt ook een inkijkje in hoe het Leonardo College van Denderleeuw een boeiende leesvoormiddag op touw zette, en maakt kennis met Overhaald, een boeiend leesboek voor leerlingen die nog volop het Nederlands aan het verwerven zijn.

Maar zoals steeds is er uiteraard ook veel meer. Hoe stel je bijvoorbeeld goede vragen bij teksten? Hoe zet je muzische expressie in om meertaligheid tot leven te brengen? En welke rol kan Nederlandstalige muziek spelen in jouw taalles? Ook op die vragen vind je in Fons 14 een antwoord. Tot slot ontdek je in dit nieuwste nummer ook de nieuwste Vlaamse jeugddocumentaires, het vernieuwde literatuurgeschiedenis.org en de poëziewedstrijd Taaltovenaar. Veel leesvoer dus voor de zomer, maar mocht je opeens toch zonder vallen, dan vind je in onze boekenkast zoals steeds bergen leestips. We wensen je een zonnige zomer, en zien je graag dit najaar terug voor Fons 15! Kun je ons zo lang niet missen? Kom dan zeker in september even terug, want dan lanceren we onze gloednieuwe website. Als je ons volgt op Facebook, Instagram of Twitter, dan kom je het als eerste te weten zodra die nieuwe site online staat. Tot snel!

Fons 13: voor één keer geen ongeluksgetal!

Dat weekje krokusvakantie was wel heel snel voorbij, nee? Maar voor wie moeite heeft om zich weer op gang te trekken, is er een gloednieuw nummer van Fons, opnieuw vol tips en inspiratie – zoals je dat van ons gewoon bent. In dit dertiende nummer zetten we bovendien een wel zeer actueel thema centraal: online onderwijs Nederlands. Je krijgt in ‘De 10’ een reeks tips om jouw onlinelessen vlot te laten verlopen, maar ook een inkijkje in hoe Nederlands online gegeven wordt in een nieuwkomersklas en in het hoger onderwijs.

Daarnaast ontbreken ook de andere vaste ingrediënten van Fons niet! Zo kun je aan de slag met de thrillers van Camilla Läckberg, lees je alles over Jeugdboekenmaand 2021 en zet Peter Van Damme zijn felgesmaakte reeks rond ‘Wijze lessen rond het vak Nederlands’ verder met een aflevering rond literatuuronderwijs. Ook veel aandacht voor meertaligheid in dit nieuwe nummer, met een artikel over eNSPIRED en een bijdrage over meertalig voorlezen in de kleuterklas. Wie in het kleuteronderwijs staat, zal ook zeker het artikel rond XPO 2.5 met plezier lezen: dat is een nieuwe tool van hogeschool PXL in Limburg, die je helpt om talentgericht naar kleuters te kijken.

Je merkt het: er zit opnieuw voor iedereen iets in – maar hou je zeker niet in om ook de artikels te lezen die niet specifiek voor ‘jouw’ doelgroep bestemd zijn. Het kan je net inspireren om eens iets compleet anders uit te proberen in je les! En dat mag je ons dan ook steeds laten weten, bijvoorbeeld voor in onze gloednieuwe rubriek ‘De mailbox van Fons‘. Ook die ontdek je voor het eerst in Fons 13. Veel leesplezier, op papier of online op deze website!

5 jaar en 12 nummers Fons: ontdek ons nieuwe nummer!

Misschien vond je ‘m vandaag al bij jou in de brievenbus: Fons 12, ons nieuwste nummer. Dit keer is het een extra feestelijk exemplaar, met gouden kaft, want Fons bestaat vijf jaar! Dat vieren we met een paar bijzondere artikels: het verhaal van hoe Fons is gestart, een blik op de toekomst, en een lijstje met de tien meest gelezen artikels uit onze vijfjarige geschiedenis.

Maar uiteraard is er meer, zoals je dat al sinds 2015 van ons gewoon bent: zo steken we Vanden Vos Reynaerde in een socialemediajasje, krijg je met de boekenbabbel een nieuwe boeiende werkvorm in handen om met je leerlingen over literatuur te praten, vertelt Wablieft je alles over duidelijke taal, en geeft een leerkracht inzicht in 10 leuke toemaatjes om jouw literatuurlessen nog interactiever te maken.

Daarnaast lees je ook bijdragen over nieuwkomers, mooi toetsmateriaal, leesstrategieën, de Voorleesweek en nog veel meer. Je hoort het al: genoeg om je weer even mee bezig te houden. Tot Fons 13 er is bijvoorbeeld, ergens in februari 2021. Misschien met jouw bijdrage, via redactie@tijdschriftfons.be? We kunnen alleen maar hopen van wel. Veel leesplezier!

Fons 12 integraal lezen? Dat kan hier!

Fons 11: helemaal klaar voor een nieuw schooljaar!

Het was lang wachten op het nieuwe Fons-nummer, maar nu is het eindelijk zo ver: Fons 11 is er! Door de coronacrisis pas in september, maar dat zorgt er wel voor dat we je meteen aan het begin van dit nieuwe schooljaar kunnen inspireren met leuke lestips, boeiende interviews en frisse lesideeën – helemaal zoals je van ons gewoon bent.

We maakten er ook meteen het nieuwe thema van voor dit elfde nummer: Inspiratie voor je lessen Nederlands! Zo maken we onder meer werk van meer vrouw op straat, komt de leerkracht uit de kast, zetten we in op filmonderwijs en op vakoverschrijdend werken, en krijg je leuke ideeën om in te zetten op luistervaardigheid. Ook blijvende hot topics in ons taalonderwijs Nederlands krijgen opnieuw een plekje in dit nummer: van binnenklasdifferentiatie over taalscreenings tot een krachtig leesbeleid op school.

In Heverlee gaan we bovendien op verkenning in een heuse boekenschool, en de drie studenten achter NEMI zetten je op weg om met migrantenliteratuur aan de slag te gaan bij jou in de klas. Opnieuw voor elk wat wils dus, zoals je van ons intussen gewoon bent. En intussen zit Fons 12 al in de pijplijn… dat nieuwe nummer belandt binnen amper twee maanden bij jou op de mat of in de leraarskamer. Iets om naar uit te kijken!

Laat ons zeker weten wat jij van het nieuwe nummer vindt! Dat kan via Facebook, Twitter of Instagram, of ook gewoon per mail: redactie@tijdschriftfons.be. Meteen ook dé plek voor al je ideeën voor artikels, suggesties en eigen bijdragen. Laat maar komen!

Ontvang je Fons nog niet en wil je daar graag verandering in brengen? Abonneer je dan via fons.diekeure.be. Wie Fons graag digitaal wil lezen, vindt het nieuwste nummer hier terug.

Ontdek Fons 10 nu bij jou thuis, op school of online!

Hoera, hoera: het 10de nummer van Fons is er! Een nummer met een gouden randje, maar vooral een nummer met weer een heleboel boeiende en inspirerende bijdragen – of dat hopen we toch. We zetten de spots op begrijpend lezen, met artikels vol praktische tips en tricks voor zowel het basis- als het secundair onderwijs. Daarnaast hebben we ook ruime aandacht voor de Jeugdboekenmaand, die net van start is gegaan en dit jaar kunst heeft als centrale thema.

Fons10

Maar zoals steeds is er veel meer. Ken je bijvoorbeeld FlipGrid al? Met die app, waarbij leerlingen filmpjes kunnen maken en uploaden, kun je bijvoorbeeld perfect aan de slag rond spreekvaardigheid. Hoe precies? Dat testte Fons voor je uit. We gingen ook op verkenning in De vliegtuigklas, het boek van Carolien Frijns rond sterk(er) taalonderwijs op school, en selecteerden onze favoriete passages. Op zoek naar meer boekentips? Dan vind je in onze nieuwe rubriek De boekenplank inspirerende ideeën. Genoeg om je weer een tijdje zoet te houden… en goed nieuws: Fons 11 komt er dit schooljaar ook nog aan. Veel leesplezier!

Ontvang je Fons nog niet en wil je daar graag verandering in brengen? Abonneer je dan via fons.diekeure.be. Wie Fons graag digitaal wil lezen, vindt het nieuwste nummer hier terug.

Hoe start je een boekenclub op school?

Hoe doe je dat, een boekenclub opstarten op school? Om eerlijk te zijn, geen idee. Ik doe ook maar wat, laat dat duidelijk zijn. Elke bijeenkomst is een leermoment. In dit artikel deel ik alvast enkele tips & tricks, op basis van wat ik tot nu toe heb geleerd.

TIPS & TRICKS

  1. Verzamel leerlingen
  2. Uiteraard moet je je leerlingen warm maken. Zelf enthousiast zijn over boeken is een must. Ik heb een Instagramaccount voor mijn leerlingen, waarop ik reclame heb gemaakt. Daarnaast heb ik ook via Smartschool de boekenbende gepromoot. Een toffe flyer, een wervende boodschap, een leuke foto: het kan allemaal helpen.

  3. Laat de leerlingen zich aan elkaar voorstellen a.d.h.v. hun lievelingsboek
  4. De eerste bijeenkomst heb ik de leerlingen zichzelf laten voorstellen aan de hand van hun lievelingsboek. Zo kwam het gesprek meteen goed op gang. We kwamen meer te weten over elkaars leesvoorkeuren.

  5. Stel een leeslijst op
  6. Tijdens diezelfde eerste bijeenkomst hebben we al geprobeerd om een leeslijst samen te stellen aan de hand van onze voorkeuren. Dat was een beetje puzzelen en zoeken en stemmen, maar het is toch gelukt. Achteraf bekeken is enige sturing van de leerkracht zeker niet overbodig. Ik zou de volgende keer toch al zelf meer titels durven voor te stellen.

  7. Bepaal de agenda
  8. Je leerlingen geven zelf goed aan wat voor hen haalbaar is qua planning. Wij komen één keer per maand samen tijdens een middagpauze. Dat is kort en bondig. In de toekomst plannen we wel een uitstapje of een namiddagactiviteit.

VERLOOP

Hoe de bijeenkomsten precies verlopen, hangt in mijn geval een beetje af van het gelezen boek. Het helpt sowieso om een aantal vaste ‘boekenvragen’ te hebben. Denk aan vragen als: Wat betekent de titel? Kon je je identificeren met een personage en waarom? Welk personage ergerde je? Welke hoofdthema’s kon je onderscheiden? Hoe worden die uitgewerkt door de auteur? Wat vind je van de schrijfstijl? Daar heb ik gesprekskaartjes van gemaakt.

Ik probeer ook steeds een creatieve manier van bespreken te zoeken, afhankelijk van het boek dat we lezen. We hebben bijvoorbeeld De boekendief van Mark Zusak gelezen, waarin een personage een boekje maakt van oude blaadjes papier die hij wit schildert en betekent. Ik heb dan hetzelfde gedaan voor mijn leerlingen, namelijk pagina’s uit een oud kringloopboek gescheurd, ze wit beschilderd en de leerlingen er een tekening of een mooie passage op laten zetten. Dit bundelden we dan zelf tot een boekje. Er zijn ook een paar ideeën die ik tot nu toe nog niet heb kunnen uitwerken: een auteur uitnodigen bijvoorbeeld, of een uitstap maken.

Ik maakte ook een padlet waarop alle data worden gepost, samen met de leeslijst, maar ook allerlei boekenquotes en de foto’s die ik van mijn bendeleden maakte. Ik heb hen namelijk allemaal gefotografeerd als in een mugshot, waarop ze een ‘boekenmisdaad’ bekenden – je vindt op deze pagina enkele voorbeelden. Daarnaast heb ik ook een eigen logo, gemaakt door een bevriende illustratrice. Dat hangt in posterformaat in mijn klas en ik heb er ook buttons van gemaakt om aan mijn leden uit te delen. Op die manier wordt lezen in een positief en hip daglicht gesteld – iets wat ik heel belangrijk vind.

Auteur: LAURA BUELINCKX is leraar Nederlands in het Atheneum Vilvoorde. Ze schrijft over de banale besognes van het leven op Ministerie van Hysterie.

———————————————————————–
Op zoek naar meer inspiratie voor je lessen Nederlands? Abonneer je gratis op het vaktijdschrift Fons en krijg 3 keer per jaar frisse lesideeën thuis in je brievenbus.

10 boeiende podcasts voor leraren Nederlands

Sporten, de bus nemen naar het werk of eindelijk die mand strijk erdoor jagen: steeds meer mensen doen het met een podcast in de oren. Podcasts, een soort online radioprogramma’s, worden immers steeds populairder. Je kunt ze online beluisteren, zowel op je computer als op je smartphone. Ook voor leraren Nederlands valt er veel boeiend luistervoer te rapen. Fons selecteerde alvast z’n tien favorieten.

  1. DE GROTE VRIENDELIJKE PODCAST
  2. Bas Maliepaard en Jaap Friso zijn twee Nederlandse recensenten van jeugdboeken, die in september 2018 De Grote Vriendelijke Podcast lanceerden: een podcast waarin ze maandelijks nieuwe kinderboeken bespreken en aandacht besteden aan de ontwikkelingen in de jeugdliteratuur. Ze ontvangen ook telkens een kinderboekenauteur, vertaler of illustrator, met wie ze een uitgebreid gesprek hebben over zijn of haar werk. Maliepaard en Friso startten met de podcast omdat ze merkten dat er weinig aandacht was voor jeugdliteratuur in de reguliere media, terwijl er zo veel interessante en boeiende kinderboeken verschijnen. Met dit nieuwe platform hopen ze die meer in de kijker te kunnen zetten.

    Meer weten of luisteren?

    Degrotevriendelijkepodcast.nl

  3. BUITEN DE KRIJTLIJNEN
  4. Rinke Vanhoeck, van wie je in Fons 8 ook een artikel kunt lezen, is momenteel aan z’n tweede schooljaar bezig als leraar Nederlands en geschiedenis in het secundair onderwijs. Dat zorgt voor heel wat uitdagingen, vragen, inzichten en ideeën, die hij graag met de buitenwereld deelt via de blog Buiten de krijtlijnen. Aan die blog hangt ook een boeiende podcast vast, waarin hij op zoek gaat naar de antwoorden op alle vragen die hij zich stelt. In elke aflevering gaat hij zo in gesprek met een boeiende gast.

    Meer weten of luisteren?

    Buitendekrijtlijnen.wordpress.com/podcast/

  5. UNIVERSITEIT VAN VLAANDEREN

  6. Bij de Universiteit van Vlaanderen geven inspirerende professoren en onderzoekers in colleges van 15 minuten het antwoord op een prikkelende vraag. Ze delen meteen ook de spannendste inzichten uit hun vakgebied. Misschien ken je de video’s van Universiteit van Vlaanderen al -of gebruik je ze zelfs in je lessen- maar wist je dat je de afleveringen ook via een podcast kunt (her)beluisteren?

    Meer weten of luisteren?

    Universiteitvanvlaanderen.be

  7. KLARA

  8. Klara ken je wellicht als dé radiozender in Vlaanderen voor klassieke muziek. Maar wist je dat Klara ook tal van boeiende podcasts maakt? Die bestrijken allerlei onderwerpen, met een bijzondere voorliefde voor muziek en vooral ook geschiedenis. Denk bijvoorbeeld aan Het Verlies van België, waarin Johan Op de Beeck het Koninkrijk der Nederlanden fileert, of het dezer dagen (terecht) bejubelde De Bourgondiërs van Bart Van Loo. Maar ook voor taal- en literatuurliefhebbers valt er heel wat te rapen, met podcastreeksen over bijvoorbeeld Jane Austen, Hugo Claus, Simone de Beauvoir en Lewis Carroll.

    Meer weten of luisteren?

    Klara.be/podcasts-en-downloads

  9. BOEKEN FM

  10. Meer literatuur in Boeken FM, de podcast van het tijdschrift De Groene Amsterdammer en uitgeverij Das Mag. Iedere maand bespreken auteurs Ellen Deckwitz en Joost de Vries onder leiding van Peter Buurman een actueel, relevant of gewoon steengoed boek.

    Meer weten of luisteren?

    Groene.nl/rubriek/boeken-fm

  11. BENDE VAN HET BOEK

  12. Wie nog meer nood heeft aan aanstekelijke liefde voor literatuur, wordt op z’n wenken bediend door de Bende van het Boek. Sara en Trees begonnen in het najaar van 2016 met enkele vriendinnen een boekenclub, maar wilden al snel meer. Daaruit kwam een podcast voort, waarin ze het telkens hebben over de boeken die hen op dat moment het meest boeien of beklijven. Dat gebeurt overigens – net als hier bij Fons – nooit op een lege maag: de boekbesprekingen gebeuren steevast met taart en thee bij de hand.

    Meer weten of luisteren?

    Bendevanhetboek.com

  13. OPGEJAAGD
  14. Opgejaagd gaat over onderwijs, maar dan vanuit de blik van de ouder – en die is lang niet altijd zo positief. Jennifer Pettersson is een van oorsprong Zweedse radiomaker, die in Nederland terechtkwam en zich verwonderde over hoe het Nederlandse onderwijs in elkaar steekt: overvolle klassen, veel toetsen en bijna de hele dag stilzitten. Dat vond ze zorgwekkend, waarop ze in gesprek ging met andere ouders, leerkrachten en experts en ook dagenlang meedraaide in klaslokalen. Opgejaagd probeert ouders een beeld te geven van wat er zich eigenlijk precies in de klas afspeelt zodra ze hun kinderen hebben afgezet en naar hun werk vertrekken, en dat beeld is niet erg fraai.

    Meer weten of luisteren?

    Vpro.nl/programmas/opgejaagd.html

  15. KENNISNET

  16. Scholen ondersteunen bij een professionele inzet van ICT, dat is de doelstelling van Kennisnet. Geen overbodige luxe, nu de technologische ontwikkelingen steeds sneller gaan en ons onderwijs onvermijdelijk moet volgen om niet achter te blijven. Op Kennisnet vind je naast heel wat interessante artikelen en video’s ook podcasts over actuele onderwerpen in het onderwijs.

    Kennisnet.libsyn.com/

  17. TED TALKS EDUCATION

  18. We hoeven ze je ongetwijfeld niet meer voor te stellen, de TED Talks: korte presentaties waarin mensen ‘de presentatie van hun leven’ geven over een thema waarin ze veel expertise hebben, over een bepaald project of gewoon over iets waarvan ze vinden dat het een idee is dat verspreid moet worden. De lezingen zijn zo toegankelijk mogelijk gemaakt, met concrete en aanschouwelijke voorbeelden. TED staat eigenlijk voor Technology, Entertainment en Design, maar ook over onderwijs zijn er tal van TED Talks gemaakt, waarin gefocust wordt op innovatie en manieren om jongeren op andere manieren tot leren te brengen.

    Player.fm/series/ted-talks-education

  19. EN NU LUISTEREN!

  20. Benieuwd hoe het er eigenlijk écht aan toegaat op school, vanuit het perspectief van je leerlingen? Johannes Visser, die voor de Nederlandse website De Correspondent schrijft over onderwijs maar in de eerste plaats leerkracht Nederlands is, liet vier van zijn leerlingen een schooljaar lang vertellen over hun schoolleven, van toetsweken tot toekomstdromen.

    Podcastluisteren.nl/pod/En-NU-luisteren

Auteur: Steven Delarue

Hoe krijg je de vakgroep in beweging? Meet the N-team.

Gezocht: een educatief recensent, een didactisch designer, een chief HR en een head PR. De leerkrachten Nederlands op het Vrij Handels- en Sportinstituut in Brugge gaan in op een of meerdere van de prikkelende vacatures. Samen vormen ze het N-team. We schuiven aan bij Stijn Devriendt, coördinator en coach van de vakgroep. Wat is zijn geheim?

Jullie hebben een geoliede vakgroep Nederlands op school. Hoe is die ontstaan?
Stijn Devriendt: “Onze school telt veel zorgleerlingen. De directie verzocht ons om – waar mogelijk – een alternatief te vinden voor proefwerken. Want organisatorisch werd het moeilijk om nog meer zorgklassen in te richten. Uit die vraag ontstond een ad- hocwerkgroep en schakelden we uiteindelijk voor meer vakken over op permanente of gespreide evaluatie. Zo kwam er in de proefwerkregeling meer ruimte vrij. Die vernieuwing bracht ons dichter bij elkaar en bood kansen voor het vak Nederlands.”

“Ik heb geleerd om een idee niet te pushen,
om geduldig te zijn.”

Hoe kreeg je de vakgroep mee in de omschakeling naar gespreide evaluatie?
Stijn Devriendt: “Ik zorgde ervoor dat ik goed op de hoogte was van de leerplannen en nieuwe visies op het vak. Daarnaast luisterde ik ook veel naar mijn collega’s, want we zijn allemaal erg verschillend. In onze vakgroep krijgt iedereen de kans om zichzelf te zijn. Ook zijn we een paar keer samen op stap geweest: uit gaan eten, samen gaan bowlen, dat soort dingen. Die teambuilding is belangrijk. Zonder goede sociale relaties is het lastig om elkaar te vinden, samen te werken. En ik heb geleerd om een idee niet te pushen, om geduldig te zijn.”

Welke andere stappen zette de vakgroep?
Stijn Devriendt: “Sommige collega’s stonden wat sceptisch tegenover de overstap naar gespreide evaluatie, en terecht. Ze waren bezorgd dat de nieuwe manier van evalueren hun meer werk zou opleveren. Dat spoorde ons ertoe aan om volop in te zetten op digitalisering. Ook ontwikkelden we een portfolio om leerlingen van 1 tot 6 gespreid te evalueren. En met verticale leerlijnen brengen we nu de vaardigheden in kaart. Die progressie was er nooit geweest als we niet zo intens zouden samenwerken.”

Wat is jouw inbreng als vakcoördinator?
Stijn Devriendt: “Hoe enthousiasmeer ik mijn collega’s? Als lijm van de groep, zoek ik creatieve antwoorden op die vraag. Om te beginnen doopten we de vakgroep Nederlands om tot ‘The N-team’. De eerste vergadering verraste ik het team met een goodiebag: een kruiswoordraadsel, wervelende vacatures voor taken … Soms start ik een vergadering met een ijsbreker. Pas op, al die acties kunnen bedreigend overkomen. Maar opnieuw is geduld belangrijk. Je moet mensen tijd geven om te wennen, ze de ruimte laten om een beetje te ventileren.”

Wat is de kracht van jullie vakgroep Nederlands?
Stijn Devriendt: “Vier keer per jaar hebben we formeel overleg, maar we wisselen ook informeel veel ideeën uit. Onze manier van werken nu zorgt voor een zekere rust. Mensen hebben meer vat op hun werk en de taken worden beter verdeeld. Al zijn we soms nog zoekende. Op onze school zijn er enkele nieuwe, jonge collega’s. Zij zijn gemotiveerd om mee samen te werken en komen met frisse ideeën uit de lerarenopleiding. Met de speelse vacatures spelen we in op elkaars talenten en interesses. Een beetje de UDL (Universal Design For Learning) voor het team (lacht). Dat biedt collega’s de kans om te schitteren in wat ze graag en goed doen.”

“School is uit en we zijn weg. Met een schoolopdracht zou samenwerken vlotter gaan.”

Welke groei zie jij nog mogelijk? Wat is daarvoor nodig?
Stijn Devriendt: “Ik zag een BBC-reportage over het schoolsysteem in Singapore (Time for learning: A day in the Life of a Singaporean Teacher, red.). Daar wordt samenwerken gestimuleerd door overleg in te roosteren. Wij kennen die cultuur niet, en dat ontbreekt wel voor mij. Want als je een doorgedreven samenwerking wil, moet je leerkrachten veel meer dwingen om samen te werke en elkaars mentor te zijn. Hier is school uit en we zijn weg. Met een schoolopdracht zou samenwerken vlotter gaan.
Daarnaast loopt het klassieke onderwijs een beetje op zijn laatste benen. Laatst ontdekte ik de LAB-school in Dendermonde: daar doorbreken ze lesuren, en zetten ze in op vakoverschrijdende projecten, competentieleren en leermodules. Ja, daar droom ik wel van.”

6 tips voor een bloeiende vakgroep Nederlands

  1. Luister naar elkaar en ga een conflict niet uit de weg.
  2. Sta open voor innovatie. Deel dromen en ideeën met elkaar.
  3. Doe af en toe iets leuks samen buiten de schoolmuren. Bouw aan het team.
  4. Investeer in een goede relatie met de directie: je hebt ze nodig.
  5. Vraag de vakbegeleider om ondersteuning en input.
  6. Zorg voor een creatieve noot en een streepje humor. Het mag best plezant zijn!